Siedem kroków do zerowej emisji gazów cieplarnianych w 2050 roku

Aby Unia mogła dążyć do zrealizowania swoich celów związanych z zerową emisją gazów cieplarnianych w 2050 roku musi spełnić wiele postanowień, które opisane zostały w 7 strategicznych elementach:

1. Efektywność energetyczna

Poprawa efektywności energetycznej jest niezbędnym czynnikiem, aby Unia mogła osiągnąć postanowione cele klimatyczne i zmniejszyć zużycie energii w UE o połowę względem 2005 roku. Wprowadzone zostały środki regulacyjne takie jak projektowanie i etykietowanie energetyczne, które pomogły w ustanowieniu nowych standardów. Unijne normy zmuszają producentów AGD, do poprawy efektywności importowanych i eksportowanych towarów. Źródłem znacznego zmniejszenia zapotrzebowania na energię, będzie także gospodarka energią w budynkach mieszkalnych, które odpowiadają za 40% zużycia energii. Budynki, które nie są efektywne energetycznie będą wymagały renowacji oraz przejścia na odnawialne źródła ogrzewania. Te działania będą wymagały specjalnych instrumentów finansowych oraz wykwalifikowanych kadr, które będą w stanie wybudować energooszczędne domy. Istotne jest więc, aby zmotywować konsumentów

2. Wdrożenie odnawialnych źródeł energii

Założenia Unii i przejście na czystą energię powinno opierać się na systemie, w którym największa ilość energii pochodzi z OZE. Nowym celem na 2030 r. jest pobieranie energii z odnawialnych źródeł na poziomie 35%. Wydatki związane z importem paliw kopalnych, które stanowią obecnie 55% pozyskiwanej energii, wynoszą aktualnie 266 mld. Do 2050 r. liczby te zmniejszą się o 20%, a w niektórych przypadkach nawet o 70%. Szacuje się, że między 2031-2050 oszczędności wynikające z mniejszego importu węgla mogą wynosić nawet 3 biliony euro. Decentralizacja wiąże się bezpośrednio z przejściem na energię odnawialną, co poskutkuje w zwiększeniu produkcji elektrycznej. Produkcja wzrośnie nawet o 2,5 raza powyżej obecnych poziomów. Do 2050 ponad 80% energii będzie pochodziło z OZE, co poszerzy perspektywy dla firm z tej branży.

3. Czysta, bezpieczna i połączona mobilność

Ponieważ transport odpowiada za jedną czwartą emisji gazów cieplarnianych w UE, modernizacja wszystkich rodzajów transportu powinna przyczynić się do zmniejszenia emisji i zapewnienia korzyści, takich jak czyste powietrze, niższy poziom hałasu i ruch bezwypadkowy.

Mając do dyspozycji różne współczesne technologie, elek­tryczność nie może być jedynym rozwiązaniem do wszystkich rodzajów transportu. Na przykład baterie mają obecnie niską gęstość energii, a ich waga czyni je nieodpowiednimi do wykorzystania w lotnictwie lub transporcie na duże odle­głości. Podobnie jest w przypadku pojazdów ciężkich i auto­karów, gdzie bezemisyjną alternatywą mogą być technologie oparte na wodorze.

Kluczowe elementy kształtujące przyszłość mobilności w mieście obejmują:

• planowanie miasta;

• bezpieczne ścieżki rowerowe i piesze;

• czysty transport publiczny;

• mobilność jako usługa, np. usługi wypożyczania samochodów lub rowerów.

Aby ta transformacja się powiodła, ludność i biznes muszą się dostosować. Na przykład łatwiejszy dostęp do technologii cyfrowych i wideokonferencji może zmniejszyć konieczność długich podróży służbowych. Podróżni i spedytorzy dobrze poinformowani o opcjach transportu będą częściej podej­mowali decyzje korzystne z punktu widzenia równowagi ekologicznej. Warunkiem wstępnym efektywnych wyborów technologii i rodzajów transportu jest w tym przypadku inter­nalizacja zewnętrznych kosztów transportu.

4. Konkurencyjny przemysł i gospodarka obiegowa

Utrzymanie konkurencyjności przemysłu UE – obecnie jednego z najwydajniejszych na świecie – idzie w parze z efektywnym wykorzystaniem zasobów i rozwojem gospo­darki o obiegu zamkniętym.

Wraz ze wzrostem popularności recyklingu produkcja wielu dóbr przemysłowych, takich jak stal, szkło i tworzywa sztuczne, stanie się bardziej zasobooszczędna i mniej emisyjna, ponieważ zapotrzebowanie na energię będzie mniejsze. Poprawi to konku­rencyjność przemysłu, stworzy szanse dla biznesu oraz miejsca pracy. Ważną rolę będą również odgrywać nowe materiały i sposoby wykorzystania istniejących zasobów. Może to być powrót do tradycyjnych zastosowań, np. drewna w budownic­twie, lub stosowanie nowych kompozytów zamiast materiałów energochłonnych

Osiągnięcie bezemisyjności w przemyśle będzie często wiązać się z radykalną modernizacją istniejących instalacji lub ich całkowitą wymianą. Ta inwestycja zwiększy konku­rencyjność przemysłu UE i jego obecność w gospodarce światowej, ponieważ pozwoli zerwać z zależnością od węgla.

Niektóre emisje przemysłowe będą trudne do wyelimino­wania, ale nadal można je zmniejszyć, na przykład CO2, który można wychwytywać, przechowywać i wykorzystywać. Wodór odnawialny i zrównoważona ekologicznie biomasa mogą zastąpić paliwa kopalne jako surowiec do niektórych procesów przemysłowych, takich jak produkcja stali.

5. Infrastruktura i połączenia

Jeśli chcemy osiągnąć stan zerowej emisji gazów cieplar­nianych w gospodarce, potrzebujemy inteligentnej, odpo­wiedniej infrastruktury, która gwarantuje wzajemne połą­czenie i integrację sektorów w całej Europie. Zwiększona współpraca transgraniczna i regionalna umożliwi nam czer­panie korzyści ze zmodernizowanej i przekształconej gospo­darki europejskiej.

Obszarem szczególnej uwagi powinno być ukończenie transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych. Potrzebna jest odpowiednia infrastruktura, aby wesprzeć rozwój bardziej nowoczesnego systemu i umożliwić cyfry­zację oraz dalszą integrację odpowiednich sektorów, w tym inteligentnej energii elektrycznej, sieci danych/informacji oraz rurociągów wodorowych tam, gdzie jest to konieczne.

6. Bioekonomia i naturalne pochłaniacza węgla

W obliczu wpływu zmian klimatycznych na ekosystemy i globalne użyt­kowanie gruntów unijne sektory rolnictwa i leśnictwa będą musiały dostarczyć gospodarce żywność, paszę i włókno wytwarzane w sposób zrównoważony. Biomasa może zastąpić materiały wysokoemisyjne, a także bezpośrednio dostarczać ciepło. Może zostać przekształcona w biopaliwa i biogaz nadający się do transportu przez sieć gazową jako substytut gazu ziemnego. Gdy korzystamy z biomasy do wytwarzania energii, to za pomocą dostępnej dziś technologii możemy wychwytywać i przechowywać emisje węgla, dążąc do stanu emisji ujemnych.

Produkcja rolna w UE prowadzi do emisji gazów cieplarnianych innych niż CO2, takich jak podtlenek azotu i metan, których obecnie nie można całkowicie wyeliminować. Jednak wydajne i zrównoważone metody produkcji mogą zmniejszyć te emisje. Podniesie to produktywność, ograniczy wkład materiałów i zmniejszy obciążenie środowiskowe, np. zanieczyszczenie powietrza czy eutrofizacja, tj. nadmiar składników odżywczych w zbiornikach wodnych.

Przykłady:

· precyzyjne technologie rolnicze i digitalizacja w celu opty­malizacji stosowania nawozów i środków ochrony roślin,

· intensyfikacja uzdatniania obornika w beztlenowych komorach fermentacyjnych nie tylko zmniejsza emisję gazów cieplarnianych innych niż CO2, ale także pozwala na produkcję biogazu,

· usprawnienie systemów rolniczych z użyciem technik agroleśniczych, które w sposób skuteczny wykorzystują składniki odżywcze do zwiększenia zawartości węgla w glebie, podnoszenia różnorodności biologicznej oraz odporności rolnictwa na zmiany klimatyczne,

· dostosowanie niektórych rodzajów działalności rolniczej do gleb organicznych oraz

· przywracanie terenów podmokłych i torfowisk, będących magazynami dwutlenku węgla.

Zmiana w kierunku bardziej obiegowej biogospodarki otworzy również nowe możliwości biznesowe dla rolników i leśników. Nowe zapotrzebowanie na biomasę może przyczynić się do wzrostu różnorodności rolnictwa.

7. Rozwiązanie problemu pozostałych emisji za pomocą technik wychwytywania i składowania dwutlenku węgla

Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (CCS) początkowo uważano za główną podstawową metodę dekarbonizacji produkcji energii elektrycznej. Dziś potencjał tej technologii wydaje się mniejszy głównie ze względu na spadek kosztów energii odnawialnej i innych opcji redukcji emisji w sektorach przemysłowych w połączeniu z niską akceptacją społeczną CCS.

Niemniej technologia ta pozostaje koniecznością jako poten­cjalna droga do produkcji wodoru, mechanizm eliminowania pewnych trudnych do redukcji emisji z przemysłu oraz, w połą­czeniu ze zrównoważoną ekologicznie biomasą, do tworzenia technologii usuwania CO2.

Aby zapewnić pomyślne wdrożenie CCS, konieczne są dalsze badania, innowacje i instalacje pokazowe. Do osiągnięcia pełnego potencjału technologia ta wymaga nowej infrastruk­tury i konieczne są skoordynowane działania w ramach budowy instalacji pokazowych i obiektów komercyjnych w UE, przy jednoczesnym uwzględnieniu obaw opinii publicznej w niektórych państwach członkowskich.